Ulteriuras infurmaziuns

A la Sessiun da las persunas cun impediments occupan las participantas ed ils participants 22% dals sezs en il Cussegl naziunal. Quai correspunda a la quota d'umans cun impediments en la populaziun svizra sur 16 onns.  

Dumber surprendent

Bundant in tschintgavel da tut ils umans che vivan en Svizra ha damai in impediment. Questa cifra po far surstar. I dat dentant divers motivs che contribueschan al fatg ch'il dumber d'umans cun impediments vegn savens sutstimà: bleras persunas cun impediments na vivan betg amez la societad, mabain en structuras parallelas. Sin fundament da numerusas barrieras na pon ellas betg participar a la vita publica en la medema dimensiun sco auters umans. Perquai na percepeschan blers umans betg ellas. Ultra da quai èn blers da quests impediments invisibels, per exempel impediments psichics u cognitivs. 

Impediments multifars 

5% da la societad svizra è fermamain restrenschida en il mintgadi. Igl è intschert quants dals ulteriurs 17% umans che considereschan sasezs sco main restrenschids, vesan sasezs sco «umans cun impediments» u vegnan percepids dad auters sco tals. Il stigma dal pled «impediment» e la cumparegliaziun cun impediments apparentamain «pli gronds» mainan a questa determinaziun: i po parair impertinent da quintar umans cun ina leva deblezza d'udida tar la medema gruppa sco umans senza udida. 

Finamiras cuminaivlas
Ma reparter ils 22% en differents grads da grevezza u en differentas sorts d'impediments è cuntraproductiv. La difficultad cuminaivla da tut quests 22% è ch'els vegnan impedids da participar a la vita sociala. Sche quests umans s'engaschan da cuminanza cunter las differentas barrieras ed il stigma, cuntanschan els dapli. Perquai simbolisescha la Sessiun da las persunas cun impediments quest tschintgavel da la populaziun svizra, senza dentant pretender che quella represchentaziun saja precisa. 

Co han ins eruì il dumber?

L'Uffizi federal da statistica (UST) ha relevà il 2019 la davosa giada quest dumber a chaschun d'ina enquista represchentativa tranter persunas sur 16 onns che vivan en chasadas privatas. L'UST è sa basà sin la definiziun en la Lescha davart l'egualitad da persunas cun impediments. Tenor quella valan sco umans cun impediments «persunas che han in problem da sanadad duraivel e ch'èn (fitg u in zichel) restrenschidas en las activitads dal mintgadi normalas». In'enquista represchentativa per l'entira populaziun na datti betg. L'UST stima per il 2019 in dumber total dad 1,8 miu. Quai correspundess a stgars 21% da la populaziun che includa era persunas che vivan en chasadas collectivas ed uffants sut 16 onns.